Je adem versnelt. Je hart bonkt. Alles wordt licht, wazig. Je verliest grip. Misschien denk je: “Ik ga flauwvallen. Of erger.” Herkenbaar? Dan gaat dit over hyperventilatie en ademhaling die uit balans zijn. Je bent er nog – maar je ademt niet meer afgestemd op je lijf. Hyperventilatie is geen ziekte. Het is een noodsignaal van een zenuwstelsel dat overspoeld raakt.
In deze blog lees je wat hyperventilatie echt is, hoe het ontstaat, en hoe je via bewuste ademhaling weer rust in je systeem kunt brengen.
Hyperventilatie betekent letterlijk: te veel ademen. Je haalt méér zuurstof naar binnen dan je lichaam nodig heeft. Tegelijk verlies je te veel CO₂ door snelle, oppervlakkige uitademing. Het gevolg? De zuur-basebalans in je bloed raakt verstoord, bloedvaten vernauwen, en er ontstaan klachten.
Wat is hyperventilatie?
Maar hyperventilatie is nooit zomaar een ademprobleem. Het is een uiting van onderliggend stress- of traumasysteem dat overbelast is geraakt.
Zoals Gabor Maté zegt:
“Als het lichaam ‘nee’ zegt terwijl jij ‘ja’ blijft doen, begint het te protesteren.”
Klachten bij hyperventilatie
- Druk op de borst of hartkloppingen
- Tintelingen in handen, armen, gezicht
- Wazig zicht, duizeligheid
- Benauwdheid of gevoel van ‘geen lucht krijgen’
- Angst om flauw te vallen of de controle te verliezen
- Gevoel van onwerkelijkheid of los van jezelf staan
- Trillen, zweten, misselijkheid
Veel mensen denken bij deze symptomen aan een hartaanval, beroerte of ernstige ziekte. Maar wat je lichaam eigenlijk zegt is: “Ik ben overprikkeld. Ik voel me niet veilig.”
De rol van hyperventilatie en ademhaling bij trauma en stress
Volgens Bessel van der Kolk, auteur van The Body Keeps the Score, is de ademhaling direct gekoppeld aan ons autonome zenuwstelsel. Als we ooit trauma, angst of machteloosheid hebben ervaren — en dat niet volledig hebben verwerkt — dan kan ons lichaam in soortgelijke situaties ‘terugschieten’ in die oude staat van alarm.
Je adem past zich aan aan je innerlijke staat. En als die staat voortdurend ‘alert’ of ‘onveilig’ is, gaat je ademhaling dat weerspiegelen: snel, hoog, oppervlakkig.
Van der Kolk benadrukt dat je trauma niet alleen cognitief moet verwerken, maar vooral lichamelijk moet leren reguleren. En daar speelt ademwerk een sleutelrol in. Lees hier over 1:1 begeleiding bij stress en trauma
Ademwerk: zo herstel je balans bij hyperventilatie en ademhaling
Bij hyperventilatie en ademhaling is het essentieel om veiligheid en gronding te ervaren in je lijf. Daar is de adem een krachtige tool bij. De adem is de meest directe manier om je zenuwstelsel te beïnvloeden. Niet via denken. Niet via begrijpen. Maar via voelen. Ademen is voelen. En voelen is helen.
In lichaamsgerichte therapie werken we aan:
- Bewustwording van je adempatroon
- Vertragen van de uitademing (dit activeert het parasympathische zenuwstelsel)
- Gronding via adem en lichaamssensaties
- Ademruimte creëren in het middenrif en buikgebied
- Herkenning van triggers en overspoeling, vóór het escaleert
Je leert letterlijk: “Ik mag blijven.” Ook als het spannend wordt. Wil je meer begrijpen over ademtherapie en het lichaam, lees dan deze pagina.
Wat helpt bij hyperventilatie en ademproblemen?
- Herken je triggers
Vaak is het niet de situatie zelf, maar een oud gevoel dat wordt aangeraakt. - Vertraag je adem — zonder forceren
Probeer 4 tellen in, 6 tellen uit. Langzaam. Zacht. - Adem door je buik
Hand op je onderbuik. Voel of je daar kunt landen. - Gebruik zachte bewegingen of druk
Lichaamsgerichte technieken zoals aanraking, wiegen, druk op je borstbeen kunnen rust brengen. - Werk met begeleiding
Zeker als er trauma onder zit, is het belangrijk om in een veilige setting te werken. Niet forceren. Niet pushen. Maar afgestemd zijn.
Wil jij begeleiding bij hyperventilatie en ademhaling? In mijn praktijk werk ik lichaamsgericht en afgestemd op jouw ritme. Meer over hoe een sessie eruitziet.
Op zoek naar begeleiding?
Mijn naam is Simone Burggraaf. Als lichaamsgericht therapeut en ademcoach help ik mensen die uit hun hoofd willen landen in hun lijf — mensen die voelen dat er meer mogelijk is dan blijven overleven.
In mijn praktijk in Woerden werk ik met cliënten die verlangen naar rust, naar ruimte, en naar een veilige bedding om zichzelf te hervinden.
Of je nu kampt met hyperventilatie, spanning, burn-out, of trauma: je bent welkom.
Samen brengen we jouw systeem weer tot rust — op jouw tempo, met zachtheid en helderheid.
Tot slot
Hyperventilatie is geen falen. Het is een intelligent systeem dat het overzicht kwijt is. En via jouw adem kun je het terugvinden.
Niet met trucjes. Maar met aanwezigheid. Vertraging. Begrip.
Zoals Van der Kolk schrijft:
“Het lichaam houdt het trauma vast. Maar het lichaam weet ook hoe het moet loslaten — als je het leert vertrouwen.”
